Bert Staal en pastoor Hogenelst bij het kastje waarin het reliek binnenkort geplaatst wordt
Bert Staal en pastoor Hogenelst bij het kastje waarin het reliek binnenkort geplaatst wordt RTV Utrecht

Stukje rib van de echte Sint-Nicolaas komt naar Odijk

20 november 2022 om 21:19 Religie

ODIJK Op de dag voor het Sinterklaasfeest wordt een stukje rib van de heilige Nicolaas van Myra in de Nicolaaskerk van Odijk geplaatst. Deze reliek komt oorspronkelijk uit Turkije en vond via Italië en Egmond zijn weg naar Odijk. Door de geschiedenis heen groeide de legende rondom deze heilige. Bert Staal, lid van de pastoraatsgroep, is heel trots.

door Agnes Corbeij

Na Jezus en Maria is Sint-Nicolaas de meest vereerde heilige binnen het Christendom. Overal waar hij en zijn stoffelijke resten geweest zijn, is hij beschermheilige van steden en groepen mensen. Zijn relieken werden door de eeuwen heen een aantal keer verplaatst om ze te beschermen, waardoor zijn bekendheid en populariteit groeide. 

MYRA Niet iedereen weet dat Sinterklaas oorspronkelijk uit Turkije komt. Nicolaas van Myra werd geboren rond het jaar 280, in Patara, wat tegenwoordig in Turkije ligt. Hij werd bisschop van het stadje Myra, vlakbij zijn geboorteplaats. De bisschop was tijdens zijn leven erg geliefd. Na zijn dood, op 6 december van vermoedelijk het jaar 337, werd de grafkerk waar hij begraven lag een bedevaartsoord voor christenen.

Pas in de zesde of zevende eeuw na Christus werd hij heilig verklaard. Sindsdien zijn allerlei beschermelingen onder zijn vertrouwen geplaatst, zoals advocaten, bakkers, bankiers, handelaren, huwbare vrouwen, kinderen, prostituees, studenten en zeelieden. Dit is terug te voeren op de legenden die over Nicolaas verteld, en later opgeschreven, zijn. Historisch is er niet veel bekend, maar vast staat dat hij een steeds grotere volksheld werd vanwege zijn vrijgevigheid en standvastigheid. 

EUROPA De verhalen over de legendarische Nicolaas van Myra verspreidde zich enkele eeuwen later naar Europa, wegens de inval van de moslims. In 1087 werden de stoffelijke resten van de heilige om die reden overgebracht naar Italië. De stoffelijke resten van de heilige werden door zeelui uit het Zuid-Italiaanse Bari meegenomen uit Myra. In Bari is Sint Nicolaas beschermheilige van de stad, zijn resten liggen in de Sint Nicolaasbasiliek. In mei wordt elk jaar de overbrenging van de botten feestelijk herdacht. 

In Bari was op het moment van de overbrenging van de botten van Nicolaas een gezant van de Graaf van Holland aanwezig, die vier grote relieken meekreeg naar Nederland als diplomatiek cadeau. Egmond was in die tijd al bedevaartsoord doordat missionaris Adelbertus daar begraven werd. De relieken van Sint Nicolaas werden in een altaar geplaatst in de abdij in de stad. 

VERWERPELIJK In de zestiende eeuw ontstond het Protestantisme en was er onrust rond de Reformatie. Ook nu weer, werden de relieken beschermd om ze uit de greep van brute calvinisten te houden. Zij vonden de verering verwerpelijk. De botten werden naar een schuilkerk in Haarlem gebracht. Dat was maar goed ook, want de abdij werd verwoest en stond eeuwenlang als ruïne in het landschap. 


In dit kistje wordt het botje van Sinterklaas bewaard - RTV Utrecht

De relieken waren zo goed verstopt dat ze pas in de 19e eeuw werden teruggevonden in de schuilkerk in Haarlem, achter een gemetselde muur in een altaar, met alle documenten waarop stond wat het was erbij. Omdat katholieken in deze periode weer openlijk hun religie mochten belijden, maakten schuilkerken plaats voor echte kerken. Bij het verplaatsen van het altaar in de schuilkerk in Haarlem werden de kisten met relieken gevonden. Sindsdien werden ze bewaard in het Bisdom in Haarlem. 

TERUG De abdij in Egmond werd pas in 1935 opnieuw gesticht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat de Duitse Wehrmacht erin. Na de bevrijding, in 1950, werden de relieken in een plechtige ceremonie weer overgedragen aan de Abdijgemeenschap. Zo kwamen ook de vier relieken van de heilige Nicolaas terug in Egmond. 

Vorig jaar deed de abdij van Egmond een van de vier relieken cadeau aan de Amsterdamse Sint Nicolaasbasiliek bij het Centraal Station, als cadeau. De Amsterdamse katholieken vierden dat Sint Nicolaas 750 jaar beschermheilige van de stad was. Dit bracht Bert Staal, lid van de locatieraad van de H. Nicolaaskerk in Odijk op het idee om ook een stukje van een Nicolaasreliek te vragen. ,,Ons Krommerijndorp zal toch geen slachtoffer worden van het Calimero-effect?”


Bert brandt een kaarsje voor Sint Nicolaas - RTV Utrecht

POSITIEF ANTWOORD Die angst bleek inderdaad onjuist. Bert Staal deed het verzoek samen met pastoor Fred Hogenelst. Hij is pastoor van de parochie H. Paus Johannes XXIII, waar de Geloofsgemeenschap in Odijk onderdeel van uitmaakt. Bert: ,,Snel na ons schriftelijke verzoek aan de Abdij van Egmond kwam een positief antwoord van vader-abt Thijs Ketelaars. We zijn heel trots.”

Op zondag 4 december wordt de reliek, wat een stukje van de rib is, geplaatst in de H. Nicolaaskerk in Odijk, tijdens een plechtige Eucharistieviering. De reliek krijgt een plaats nabij de grote Nicolaasicoon in de kerk. De viering wordt geleid door de hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht Mgr. H. Woorts. De twee Odijkse koren Multiple Voice en Vox Odicensis zingen tijdens de dienst. De Viering begint om 11.00 uur. 

Wordt de Nicolaaskerk in Odijk een bedevaartsoord?
Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie