Delfgou over Beverweerd: monumentaal toegangshek had niet weg mogen worden gehaald, maar de kap is niet illegaal

WERKHOVEN Na het illegaal verwijderen van monumentale hekken en bomen op landgoed Beverweerd, verwijst eigenaar Sjan van Ettekoven naar Delfgou, een Scherpenseels bureau in architectuur en monumenten. BunniksNieuws.nl sprak met directeur Nico Willigenburg en architect Gerben Meussen. Het bureau is door Sjan van Ettekoven bij Beverweerd betrokken om subsidies aan te vragen. Met de nieuwbouw bemoeien ze zich niet. Nadat de gemeente de oktober activiteiten aan hekken en bomen als illegaal heeft bestempeld, wordt Delfgou gevraagd de boel recht te trekken.

door Kuun Jenniskens

De gemeente stuurde eigenaar Van Ettekoven op 5 november 2021 een voornemen tot dwangsom van 50.000 euro. Nico Willigenburg: ,,Het grote toegangshek was weggehaald omdat het hek beschadigd was toen er een vrachtwagen tegenaan was gereden. Maar omdat dit een Rijksmonument is kun je dit niet zomaar doen. Ik ben persoonlijk bij de smid gaan kijken om te zien of het hek er veilig lag en heb het gefotografeerd. Vervolgens hebben wij een vergunning bij de gemeente aangevraagd. Dat hek wordt keurig gerestaureerd.” Nico Willigenburg zegt dat het hek inderdaad serieus beschadigd was. Ook het kleine monumentale hek dat als enige nog overeind staat, wordt als monument gerestaureerd.

WAAR ZIJN DE LAGE HEKKEN HEEN? De vraag is waar de lage hekken heen zijn gebracht? Volgens Willigenburg liggen deze niet bij de smid: ,,Ik heb eerlijk gezegd geen idee waar ze zijn.” Delfgou twijfelt aan de waarde van de lage hekken, of die wel hadden kunnen worden hersteld, gezien de scheefstand en de ingegroeide bomen. Maar dat mag hij toch niet zo maar zelf constateren, daar moet de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed toch bij worden betrokken? Delfgou zegt dat hun bureau dit ook niet zo heeft bedacht: ,,Er is hier gedwaald.” 

Nico Willigenburg zegt dat er in het vervolg wel overleg met gemeente en rijksdienst gaat plaatsvinden, bijvoorbeeld over de positie van het toegangshek, of dat niet iets naar achter moet worden gezet. Nico Willigenburg: ,,Ik heb tegen Sjan van Ettekoven gezegd dat hij helemaal niks meer mag doen en naar ons moet luisteren.”

De lage hekken waren al besteld voordat Delfgou erbij werd betrokken. Dat wil niet zeggen dat Delfgou deze gaat plaatsen. Wat Nico Willigenburg betreft komen er geen goedkope bouwmarkt hekken, maar smeedijzeren hekken die volgens moderne regels gecoat worden en waar de Rijksdienst mee kan instemmen. ,,De lage hekken hebben waarschijnlijk geen monumentale status, maar we behandelen ze wel zo.”

ZIJN ER PLANNEN GEMAAKT? De vraag is of er plannen zijn gemaakt, zoals een landschapsplan, een beheersplan, een cultuurhistorisch rapport, een inventarisatie van flora, fauna en ecologie?

Uit het gesprek met Delfgou blijkt dat er voor de eerste bomenkap van eind oktober nog geen enkel plan lag. Pas na het voornemen tot dwangsom is van Drie Bosbeheer gevraagd om te komen blessen (markeren), aldus Gerben Meussen. Tijdens het blessen van bomen doet dit bureau direct een flora en faunatoets en zet dat op een GPS kaart. 

Het lijkt erop alsof er vooral naar de economische waarde is gekeken van een te kappen boom? Volgens Meussen is de voornaamste reden essentaksterfte. Veel essen waren afgestorven en omgevallen. Daarnaast zijn bomen langs de weg uit oogpunt van veiligheid neergehaald.

Omdat het lijkt alsof het niet alleen om uitdunnen gaat, is de vraag interessant hoeveel bomen er op Beverweerd stonden en hoeveel daarvan er zijn gekapt? Deze cijfers hebben de heren niet beschikbaar, maar de belofte is dat ze worden nagestuurd.

,,Deze cijfers hebben we ook gedeeld met de gemeente”, zo zegt Meussen. Naar zijn zeggen is dit op 4 januari gebeurd. Navraag bij de gemeente leert dat deze gegevens op donderdag 6 januari zijn ontvangen. De gemeente had hier zelf om gevraagd. Op 5 januari stelde de gemeente een bouwstop in. 

KAP IS VOLGENS DELFGOU NIET ILLEGAAL Waarom de gemeente pas achteraf informeren? Meussen: ,,De Boswet geeft de mogelijkheid om regulier onderhoud uit te voeren.” Nico: ,,Bij een landgoed mag je zelf de selectie doen.” Beide heren vinden het verdedigbaar wat er hier is gebeurd. Volgens hen is deze houtkap niet illegaal. Ze noemen het niet handig dat er zo snel na het blessen is gekapt. Ook dat de omgeving niet in kennis is gesteld - dat noemen ze zelf een ‘drama’. Maar verder klopt het volgens hen. Ze zijn niet van mening dat er ongeoorloofd eeuwenoude monumentale beuken zijn gekapt. 

8 TON AAN SUBSIDIES De subsidie die Delfgou in 2019 voor Beverweerd regelde is een instandhoudingssubsidie (SIM) van 2 ton. Deze is bedoeld voor kasteel, brug en koetshuis. In 2021 ontving Beverweerd 6 ton vanuit de provinciale subsidiepot Erfgoedparels. Met dit geld worden ook interieur en installaties van koetshuis en kasteel gerestaureerd. Nico: ,,Deze subsidiegelden zullen goed worden besteed, daar komt geen speld tussen. Alles verantwoorden wij aan de Rijksdienst - anders gaan wij ons er niet aan verbinden.”

Nico Willigenburg zegt dat hij Van Ettekoven flink op het hart heeft gedrukt om helemaal niks meer aan te pakken op landgoed Beverweerd: ,,Ik heb hem laatst nog tegen moeten houden toen hij wilde gaan baggeren. Alles moet echt in overleg”

De foto’s van de schade aan het toegangshek en de GPS inventarisatie van de bomen zouden aan het Bunniks Nieuws worden gemaild, maar zijn na 5 dagen nog niet ontvangen - ook niet na herhaald verzoek. Ook de cijfers over de aantallen gekapte bomen ten opzichte van het totaal zijn niet verstuurd.