25 jaar geleden laatste Elfstedentocht: terugblik op Werkhovense winnaar 1940 Piet Keizer

WERKHOVEN Vandaag is het 25 jaar geleden dat de laatste keer een Elfstedentocht werd gereden. Dat geeft veel herinneringen. In Werkhoven ligt Elfstedenwinnaar Piet Keizer begraven, die de tocht der tochten in 1940 won - bekend van het beroemde Pact van Dokkum. Piet Keizer was lange tijd wethouder in Werkhoven. Hij wilde begraven worden naast zijn zoon, die op jonge leeftijd bij een verkeersongeluk om te leven kwam. Hieronder treft u artikel aan uit het Bunnik Nieuws archief, dat verscheen naar aanleiding van zijn overlijden op 20 juli 2008. Met daaronder een herinnering aan Piet Keyzer van de Bunnikse publicist Kor van Hulten.

door Kuun Jenniskens

Elfstedentochtwinnaar en oud-wethouder Piet Keyzer in Werkhoven begraven

WERKHOVEN – Afgelopen vrijdag is Piet Keyzer in Werkhoven begraven. Hij ligt op de begraafplaats aan de Leemkolkweg, naast zijn zoon Jan, die als 9-jarige jongetje bij een verkeersongeluk om het leven kwam. Piet Keyzer was landelijk vooral bekend als winnaar van de Elfstedentocht in 1940. In de gemeente Bunnik was hij jaren wethouder voor de PC (Protestants Christelijk, later CHU). Van 1966 tot 1978 vormde hij samen met burgemeester Meltzer en een KVP-wethouder het college van B&W.

Zijn dochter Thea legt uit dat de drijfveer van haar vader om de politiek in de gaan, te maken had met wil om een bijdrage te leveren aan de opbouw van de gemeenschap waarin hij en zijn gezin woonde. Piet Keyzer was wethouder openbare werken, onderwerpen die dichtbij zijn hart lagen. Met zijn bekende enthousiasme probeerde hij ontwikkelingen op het gebied van de openbare werken en de uitbreiding van de infrastructuur aan te sturen. Ook zorg- en sportvoorzieningen waren zaken waarvoor hij zich inzette. Werkhoven heeft niet voor niets een Piet Keyzerzaal! Ook brak hij menig lans voor de opkomende landbouw en veeteelt, een branche waarmee hij zeer vertrouwd was, nog tot 1969 had Piet Keyzer een gemengd bedrijf aan de Zuwe 2 in Werkhoven.  

Uit het boek ‘Veertig jaar gemeente Bunnik’ van Henk Reinders kunnen we opmaken dat het wethouderschap niet altijd makkelijk moet zijn geweest. De KVP was de grootste partij in Bunnik en had veel vingers in de pap. En PC-fractievoorzitter Sierts was een zuinig man, dus die stemde niet altijd met het eigen college mee. Het college had vaak de PvdA nodig om een punt er door te krijgen, aldus Reinders. 

Bij de benoeming van een nieuwe gemeentesecretaris in 1969, waar de PC-fractie tegenstemde omdat het weer een KVP’er was en de zaak voorgekookt leek, kwam Piet Keyzer in een moeilijke positie: moest hij met zijn college meestemmen of met zijn fractie? Wethouder Piet Keyzer verontschuldigde zich en verliet vlak voor de stemming de raadszaal. 

Ook de kwestie Oostromsdijkje is interessant. In 1972 had de gemeente Bunnik het idee opgevat om een fietspad te leggen langs het Oostromsdijkje. De gemeente was bereid hier geld voor te reserveren, maar 500 meter van de totale lengte van 2,5 kilometer waren van Houten. Piet Keyzer ging in Houten praten, maar die vond het te duur. Ook de provincie voelde er weinig voor om mee te betalen. Keyzer hield vol en bleef met alle partijen in gesprek. Maar het lukte hem niet een doorbraak te forceren en het fietspad kwam er niet.

Twee opvallende zaken dus, vooral vanwege de gelijkenissen met nu, zo’n 40 jaar later. Ook in het huidige Bunnikse politieke landschap moeten oppositiepartijen vaak het college redden. En ook dit jaar heeft het college (weer!) een besluit genomen om een fietspad langs het Oostromsdijkje aan te leggen. Maar ook nu zijn de financiën nog niet helemaal rond: het BRU betaalt 70 procent, Bunnik en Houten moeten de rest nog verdelen. Wat het onzeker maakt of het fietspad ooit echt zal worden aangelegd. Jammer, Piet Keyzer zal het in elk geval niet meer meemaken. (KJ)

Mijn herinnering aan Piet Keyzer

In 1940 komt Piet Keyzer als eerste over de eindstreep van de Elfstedentocht. Het plan is om met vijven tegelijk over de streep te rijden. Het Pact van Dokkum. Maar niemand vertrouwt niemand. Adema doorbreekt als eerste de afspraak en probeert weg te komen. Piet versnelt. Erop en erover. Prins Bernhard feliciteert Piet als winnaar. Piet, 21 jaar, de jongste winnaar ooit. Hij komt uit het Zuid-Hollandse De Lier. Later wordt alles herroepen en wordt er decennia over geruzied.

Als Piet me dit vertelt rijdt hij op 22 juni 2000 in zijn BMW naar Friesland voor de opening van het Elfstedenmonument, bekend als de ‘tegeltjesbrug’ over de Murk bij Giekerk.
Ter hoogte van Meppel roept zijn vrouw plots: “Piet, Piet, je rijdt 140, je mag hier maar 100!” Alsof Piet nóg bezig is met de eindsprint van toen. Zo fel en vol vuur is hij er nog over het nooit erkend te zijn als winnaar.

Vlak voor de opening van het monument zal Henk Kroes, de toenmalige voorzitter van de vereniging `De Friesche Elf Steden’ officieel bekend maken dat Piet in 1940 de eerst aangekomene is geweest. De vijf zullen samen in de boeken blijven. Maar Piet zal voortaan wel als eerste genoemd worden. Zo staat hij nu ook op de beker. Als Keizer, maar niet als Keyzer. Mooi toch?

Piet overlijdt acht jaar na die erkenning. Henk Kroes heeft de beker bij de begrafenisplechtigheid in Werkhoven bij zich. Als eerbetoon. Als eerbetoon aan een fantastische kerel. Zo kennen velen hem. Zo kennen wij als Elfstedenschaatsers hem.
En, dat blijft!

Kor van Hulten, Bunnik