Windturbines op minimaal 1250 meter

Bij de discussie tussen raadsleden tijdens het Open Huis op 9 september jl. leken de vele insprekers niet gehoord. Daarnaast bleek er veel onduidelijkheid over basale feiten rond de windturbineproblematiek. Als fysicus-audioloog presenteerde ik een audiologische analyse van geluidmetingen aan het Groningse Windpark N33 met conclusies over gezondheidsschade. Vanuit deze achtergrond (zonder juridische pretentie) wil ik een aantal belangrijke feiten op de rij zetten.

Nederland kent geen afstandsnorm voor windturbines. Wel is er een geluidsnorm die is gebaseerd op onderzoeken uit begin 2000, op basis van de toenmalige kleine windmolens van enkele tientallen meters hoog. De geluidsnorm schrijft voor dat windturbine geluid, gemiddeld over een jaar, beneden een bepaald niveau moet blijven. Voor de nacht strenger dan overdag. Bij de norm wordt aanvaard dat 9% van de omwonenden toch nog ernstige hinder ondervindt. Een (treurig) politiek besluit uit 2011. 

Op afstanden tot aan woningen van 400-500 m of meer, wordt meestal voldaan aan deze geluidsnorm. Deze afstand is niet de wet doch is een vuistregel geworden bij het bepalen van zoekgebieden voor toekomstige windturbines. Pas bij de uiteindelijke vergunningaanvraag wordt de wettelijke geluidsnorm getoetst met een akoestische berekening. De Raad van State heeft recent de normering voor windturbines buiten werking gesteld omdat deze norm niet gebaseerd is op onderzoek naar negatieve (gezondheids)effecten. 

Daarnaast moeten plannen altijd voldoen aan het Handvest van de Europese Unie, dat voorschrijft dat plannen de gezondheid dienen te bevorderen en niet mogen benadelen. De overheid moet nu dus nieuwe normen opstellen. Voor windturbines heeft de gemeenteraad nog steeds geen kader vastgesteld (wat mag waar wel/niet). Voor het stellen van een kader is geen (duur) extern locatieonderzoek bij Fort bij Vechten nodig, zoals de wethouder stelt. Hij kan volstaan met een ‘quickscan’, die ik hier (gratis) geef. 

Zoekgebieden zullen moeten voldoen aan genoemde gezondheidseisen. Uitgaand van het TNO-onderzoek uit 2008 waarop de huidige wet is gebaseerd, blijkt uit berekening wat de afstandsvuistregel zou worden indien niet 9 % doch 1 % van de omwonenden ernstig gehinderd wordt. De norm van 47 dB moet dan verlaagd worden naar 39 dB. Dan blijkt de minimale afstand tot bebouwing te moeten verschuiven van 500 m naar 1250 m. Hier kan en moet de gemeenteraad haar conclusies aan verbinden: windturbines in onze dichtbevolkte omgeving zijn, zonder gezondheidsschade, niet mogelijk.

Leonard Baart de la Faille, fysicus-audioloog