Een Odijker kwam Jeroen tijdens zijn protest in Odijk koffie brengen in een bijzondere beker. 'Die mag je houden'.
Een Odijker kwam Jeroen tijdens zijn protest in Odijk koffie brengen in een bijzondere beker. 'Die mag je houden'. Agnes Corbeij

Melkveehouder en LTO-bestuurder Jeroen van Wijk uit Odijk: ‘We voelen ons belazerd’

22 juni 2022 om 11:45 Politiek

ODIJK De Nederlandse boeren zijn boos en bezorgd. Dat werd woensdagochtend heel duidelijk tijdens het landelijke boerenprotest in Stroe. Ook Jeroen van Wijk, melkveehouder in Odijk en provinciaal voorzitter van de LTO, maakt zich grote zorgen en hoopt dat de provincie afstand neemt van de plannen van de minister.

door Agnes Corbeij

Op 10 juni kwam minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) met de Startnotitie Programma Landelijk Gebied, waarin per regio staat aangegeven hoeveel stikstofreductie moet plaatsvinden om de natuur in Nederland te beschermen. Deze boodschap is in de gehele agrarische sector in Nederland hard aangekomen, omdat het voor velen betekent dat zij hun bedrijf niet op de huidige manier, of zelfs helemaal niet, kunnen voortzetten. Natuurorganisaties zijn juist blij met de inhoud van de Startnotitie. 

NOOD Jeroen van Wijk is al jaren bestuurder bij de Land en Tuinbouw Organisatie (LTO). Eerst lokaal, in Bunnik en Houten en sinds februari op provinciaal niveau. Hij is als voorzitter van het stikstof collectief de laatste weken meer bezig met zijn werk voor LTO dan met zijn eigen melkveebedrijf. ,,De nood is hoog. We voelen ons belazerd. In onze regio zijn we al drie jaar heel constructief bezig samen met natuurorganisaties en terreinbeheerders om tot stikstofreductie te komen. We hebben Den Haag gevraagd om doelstellingen, maar die blijken nu totaal onrealistisch.”

LTO is in gesprek met Natuur- en Milieufederatie Utrecht (NMU), terreinbeherende organisaties zoals Staatsbosbeheer en Utrechts Landschap, wethouders van gemeenten, waterschappen, Bouwend Nederland en de provincie. ,,Samen hebben we besloten dat we best aan reductie kunnen doen. Ieder jaar stoppen boeren en er zijn ook nog mogelijkheden in innovatie. Drie week geleden hebben we samen input gegeven in een brief aan de minister. Daar kwam geen enkele reactie op. De boodschap vanuit het Rijk is heel anders. De helft van de uitstoot reduceren, is gewoon onmogelijk.” 

AFSPRAAK In de Kromme Rijnstreek wordt van de landbouw verwacht dat de uitstoot van stikstof voor 2030 met 47 procent moet afnemen. Dit komt door de nabijheid van de Utrechtse Heuvelrug, die onderdeel is van het Natuur Netwerk Nederland (NNN). Van Wijk: ,,Veel boeren hebben de afgelopen jaren in samenspraak met natuurorganisaties en overheid meegewerkt aan het omvormen van een deel van hun land tot NNN. Daarbij is de afspraak gemaakt dat NNN nooit stikstofgevoelig zou worden. Die afspraak wordt nu eenzijdig gebroken.”


Natuur Netwerk Nederland in onze regio - Provincie Utrecht

Het vertrouwen van de boer in afspraken met de overheid loopt daardoor een flinke deuk op. Van Wijk: ,,Boeren kijken nu wel uit voordat ze hun land omvormen tot NNN of iedere andere vorm van natuurontwikkeling en samenwerking op dat vlak. Dat is zonde, want de samenwerking was constructief.”

PERSPECTIEF Tegelijk met de Startnotitie publiceerde minister Staghouwer van LNV (Landbouw, Natuur en Visserij) een Kamerbrief waarin hij het perspectief voor de sector omschreef. Daarin spreekt hij zijn waardering uit voor de sector en maakt hij ook duidelijk dat niet alleen de agrarische bedrijven, maar de hele keten op de schop moet. Dus ook de supermarkten, de financiers en de consument. 

Voor die sectoren zijn echter nog geen soortgelijke doelstellingen geformuleerd en dat steekt. De Minister richt zich voornamelijk op de landbouw, omdat deze sector landelijk de grootste uitstoter van stikstof is. Van Wijk: ,,We moeten niet vergeten dat de landbouw sinds 1990 al 70 procent van de uitstoot heeft gereduceerd. Bijvoorbeeld door andere stallen te bouwen, de mest te injecteren in plaats van uitrijden, klaver inzaaien en veel minder stikstof in krachtvoer te voeren. Andere sectoren hebben dat veel minder gedaan. Ook wordt vergeten dat ons grasland ook veel stikstof opneemt. Toch moet nu de landbouw extreem aangepakt worden.”

TE GOED Dat Staghouwer zijn waardering voor de sector uitspreekt, is niet helpend, zegt Van Wijk. ,,Hij zegt eigenlijk dat onze sector niet mogelijk is in Nederland. Want we doen het heel goed, maar het is lang niet genoeg. Als sector lopen we ver vooruit in duurzaamheid, maar we hebben er een baan naast nodig om ons gezin te kunnen onderhouden. In de brief mist iedere vorm van economisch perspectief.”


Ivar, Madeleine, Medde, Ivar en Thije, de kinderen van Jeroen van Wijk en een vriendin, maakten het spandoek. - Jeroen van Wijk

Jeroen van Wijk heeft bijna ieder dag contact met Gedeputeerden van de provincie, waaronder Mirjam Sterk, verantwoordelijk voor de uitvoer van dit beleid. ,,Dat contact is goed. Ik hoop gewoon dat de provincie afstand doet van het beleid van de Rijksoverheid. Want dit is voor hun ook niet uitvoerbaar.” 

WONINGEN Behalve vragen over haalbaarheid, heeft Van Wijk ook vragen over effectiviteit. ,,Als wij als sector reduceren, wordt die ruimte gebruikt om woningen te bouwen. Dat is logisch, wij zien ook de noodzaak van woningbouw. Maar dit geeft ons als sector het gevoel dat we worden uitgeruild voor andere sectoren en daar is de minister niet eerlijk over. Van Schiphol wordt bijvoorbeeld minder dan tien procent van alle uitstoot meegerekend. Is een vakantievlucht belangrijker dan voedsel?” 

In de Kamerbrief benoemt Staghouwer ook mogelijkheden in innovatie, kringlooplandbouw en nieuwe vormen van landbouw. Van Wijk: ,,Natuurlijk kijken we daar zelf ook naar, zoals gezegd, al sinds 1990. Maar het wordt ons steeds moeilijker gemaakt om te innoveren. We krijgen de vergunningen niet rond. Ik zou bijvoorbeeld een emissieloze vloer willen neerleggen in mijn loopstal, maar door een rechtszaak over de effectiviteit hiervan, krijg ik er geen vergunning voor.”

ANDERE BAAN Als de maatregelen doorgezet worden en innovatie blijft een ingewikkelde zaak, zit er voor Van Wijk niks anders op dan de helft van zijn koeien te verkopen. Dat zou concreet betekenen dat hij er een andere baan bij zou moeten zoeken. 

Om aandacht te vragen voor de zaak, zette Van Wijk woensdagochtend zijn trekker met een spandoek dat gemaakt was door zijn kinderen naast de scholen in Odijk. Woensdagmiddag was hij met zijn kinderen bij het boerenprotest in Stroe aanwezig. Van Wijk: ,,Dit gaat iedereen aan. Ik vind het beschamend dat in Nederland steeds meer mensen gewoon geen geld hebben om eten te kopen. Dat wordt hierdoor alleen maar erger. Als dit beleid doorgezet wordt, zal de prijs van voedsel nog verder stijgen.” 


Jeroen van Wijk parkeerde zijn tractor naast de scholen in Odijk. - Agnes Corbeij

Ivar, Madeleine, Medde, Ivar en Thije, de kinderen van Jeroen van Wijk en een vriendin, maakten het spandoek.
Natuur Netwerk Nederland in onze regio
Jeroen van Wijk parkeerde zijn tractor naast de scholen in Odijk.
Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie