'Sores en zegen'

BUNNIK Het romantische beeld wat hij ooit had van een leven als predikant, heeft dominee Piet de Jong al lang geleden bijgesteld. "Het is een zwaar beroep, waarbij er flink wat sores op je afkomt. Maar als iemand toch weer opknapt, ervaar ik dat als een zegen."  

Marijke Dekker

Piet de Jong groeit op in de kleine gereformeerde gemeente te Zoutelande en droomt als gymnasiumleerling van een studie aan de TU Delft. Ingenieur worden, mooie dingen ontwerpen, veel geld verdienen. "Ik was helemaal klaar met het geloof en ging alleen nog elke zondag mee naar de kerk om ruzie met mijn zussen te voorkomen. Dan zat ik naar beneden te kijken, naar de meisjes."

BLIKSEM De radicale ommekeer in zijn leven wordt veroorzaakt door een opmerking van dominee Zijderveld, vertelt de hervormde emeritus-predikant. "In het vuur van zijn preek keek hij mij plots aan en zei in harde bewoordingen dat er niks van mij terecht zou komen. Dat raakte mij, als bliksem. Ik ging nadenken, luisterde naar preken op een cassettebandje en nam een drastisch besluit: ik besloot theologie te gaan studeren."

HEILIGEN EN HALVEGAREN In 1974 wordt hij predikant in Laar, en via Asperen (1980) en Nunspeet (1986) belandt hij uiteindelijk in 1992 in Rotterdam-Delfshaven. Daar, in de wijk waar de traditionele kerken het moeilijk hadden en plaats maakten voor moskeeën, weet hij in 20 jaar 'zijn' Pelgrimvaderskerk tot bloei te brengen. Hij verwelkomt er, zoals hij in zijn boek schrijft, 'tobbers, heiligen en halvegaren'. En stelt, als het erop aankomt, mensen boven kerkregels.

NIET ZEUREN MAAR ZAAIEN Na zijn emeritaat is De Jong van 2013 tot 2017 predikant in Wijk bij Duurstede, anno nu is hij werkzaam in Oud-Vossemeer. In Wijk kwam hij als probleemoplosser. "Op hoop van zegen begon ik aan mijn klus. Ik heb ook geprobeerd de frustratie weg te krijgen en te investeren in vertrouwen en verbinding tussen de twee hervormde gemeenten. Het is belangrijk elkaar te accepteren, samen te werken, met elkaar mee te leven."

SAMEN In 2013 wordt de kerstnacht nog afzonderlijk gevierd, in twee diensten na elkaar. Een jaar later is er één gezamenlijke dienst, één liturgie, één koor. "Een heel mooi moment. Een dienst ook waarop heel veel inwoners afkwamen."
Hij hoopt dat de beide hervormde gemeenten uiteindelijk één gemeente worden. "Het kan. Als zowel vrijzinnigen als orthodoxen zich niet te veel ingraven. Waarom ik dat hoop? Het is een goed signaal naar buiten. Er zijn soms grote verschillen, maar we zingen en bidden samen. We willen allen graag het evangelie bijbrengen. Bovendien zingt het met 150 personen gewoon lekkerder dan met 50, en is het logistiek handiger en efficiënter. Je hebt toch mensen nodig voor het bestuur, het orgel, de kerkbode."

Ook aan de jaarlijkse interkerkelijke Pinkstervieringen in de openlucht denkt hij graag terug. "Prachtig. Vaak een zonovergoten Marktplein vol mensen die samen vieren, samen zingen. Ook de mensen op de terrassen deden mee. Heel mooi."

HART Hij mist Wijk. De kerk, de Mazijk, de Peperstraat, de sfeer van het stadje, de toegankelijke burgemeester en tal van andere inwoners heeft hij in zijn hart gesloten. "En ik vond het fantastisch om een bijdrage te kunnen leveren aan het Bonifatiusjaar. De steen in de kerk is een blijvende herinnering."

SORES EN ZEGEN Inmiddels weet De Jong dat het romantische beeld van 'dienaar van God' niet klopt. "Soms dacht ik: waar ben ik aan begonnen? Het is niet het mooiste beroep. Het is zwaar en het is belangrijk zorgvuldig te zijn. Het gaat immers om mensen. Mensen over wie je nooit een vooroordeel mag hebben. Dat leer je onderweg."

Dominee zijn betekent veel sores tegenkomen. "Er komt heel wat op je af. En veel daarvan kun je niet zelf oplossen. Mensen met ellende, verdriet en trauma. Je luistert, spreekt moed in. Je voelt je betrokken, vanuit het geloof. Ik ben geen therapeut of psycholoog, heb die competenties niet, stuur geen rekening. Ik ben een gewone dominee en probeer begripvol te luisteren, samen te bidden, samen in de bijbel te lezen. En vooral nooit iemand weg te sturen."

En dan ineens zijn er die meevallers, de cadeautjes. Mensen die opknappen, die weer moed krijgen, weer hun schoenen aantrekken. "Dat ervaar ik als een zegen. Dat kun je niet organiseren. Het kan door een dokter of door de buurvrouw komen, maar ik ervaar het als iets van God zelf. Als je echt 'opmerkt', zie je Gods aanwezigheid in elk blaadje, in elke aardbei. Dan ben ik Hem dankbaar."

Het boek 'Sores en zegen; mijn verhaal met de kerk' is voor € 17,99 verkrijgbaar bij boekhandel Pettinga.