Recht op Migratie: een andere aanpak is nodig

BUNNIK Zo'n 100 mensen bevolkten 17 september de Bunnikse raadszaal. Voor de 18e keer organiseerde de Coalitie voor de Mensenrechten in de Vredesweek een lezing over een mensenrecht: recht op migratie? De toehoorders luisterden geboeid naar de Odijkse prof. Dr. Annelies Zoomers. Zij pleit voor een 'omdenken in het migratiedebat'.

Ted Strop

Van een uitzichtloze opvang van vluchtelingen in kampen en het weigeren van economische migranten moeten we werken naar een ander beleid, dat perspectief biedt aan hen die gedwongen zijn elders een nieuw bestaan op te bouwen. Zoomers ziet vanuit haar onderzoek migratie in het perspectief van globalisering. Migratie is de ladder om hogerop te komen, maar ook de slang die in de eigen staart bijt.

Zowel de stromen mensen als kapitaal zijn wereldwijd de afgelopen tien jaren sterk gegroeid. Maar liefst 250 miljoen mensen werken buiten de eigen landsgrenzen. Door migranten wordt jaarlijks 400 miljard euro overgemaakt naar landen van herkomst, waarvan 500 miljoen mensen 'thuis' profiteren.

STERKE TOENAME MIGRATIE De sterke mondiale groei van kapitaal komt door de opkomst van nieuwe economieën als China, India en Brazilië. De sterke toename van migratie hangt naast onveiligheid samen met een wereldwijde voedsel- en energieschaarste.

De vraag naar voedsel leidt tot 'landje-pik' van de plaatselijke bevolking, bijvoorbeeld uitgestrekte palmolie plantages in Indonesië ten behoeve van voedselproductie en export naar de VS en Europa. Het biedt geen werkgelegenheid voor de oorspronkelijke bewoners, maar draagt bij aan binnenlandse migratiestromen. Met als gevolg snelgroeiende miljoenensteden waar migranten in uitzichtloze armoede terechtkomen.

BUITENGRENZEN BESCHERMEN De spreekster wijst erop dat migratie vanuit Afrika, de oude koloniale gebieden, naar Europa slechts een klein deel (3%) van de wereldwijde migratiestromen vormt. Belangrijkste bestemmingsgebieden zijn de VS en Canada en de Golfstaten. De bulk van migratie is zuid-zuid migratie en valt buiten ons blikveld.

De migratiedeals die op dit moment worden gesloten met bijvoorbeeld Turkije en Noord-Afrika maken andere landen verantwoordelijk voor het beschermen van 'onze' buitengrenzen. Dit beleid is enorm kostbaar – het ontwikkelingsgeld dat hieraan besteed wordt, gaat ten koste van de armste landen en bovendien leiden de deals tot schending van mensenrechten van vluchtelingen.

NIEUWE AANPAK Zoomers pleit voor een nieuwe aanpak. Die vele miljarden die nu worden gebruikt voor het onderhoud van Frontexschepen, het screenen en opvangen van migranten en het uitzetten van migranten kunnen veel beter worden gebruikt voor extra woningen en banen, bijvoorbeeld op plaatsen met vergrijzing en krimp.

In plaats van top down beslissingen en strafmaatregelen, kunnen met datzelfde geld gemeenten worden beloond. Door migratie te koppelen aan een investeringsplan en met de bevolking in gesprek te gaan over 'plannen op maat', ontstaat voor migratie veel meer draagvlak.

BREDER GEHOORD 'Omdenken in het migratiedebat' moet in ons land veel breder gehoord worden.

De Coalitie voor de Mensenrechten heeft hier met de organisatie en Zoomers een bijdrage aan geleverd.