De schaakborden van Hans Kuiper in het graanveld in Het Bildt. Het graan is inmiddels geoogst.
De schaakborden van Hans Kuiper in het graanveld in Het Bildt. Het graan is inmiddels geoogst. Hans Kuiper

Kunst in een graanveld

26 augustus 2018 om 10:45 lokaal

Margriet Hunse

Het was een bijzondere zomer voor de Bunnikse kunstenaar Hans Kuiper. Niet alleen won hij een prijs op een internationale conferentie voor wiskundige kunst, ook mocht hij een kunstwerk realiseren in Friesland.

Internationaal succes voor Bunniker Hans Kuiper

Al meer dan 30 jaar maakt Hans Kuiper wiskundige kunst. In zijn dagelijks werk als civiel ingenieur past hij wiskunde toe op praktijksituaties. Voor zijn kunst gebruikt hij computerberekeningen. Kuiper laat een afbeelding zien die is opgebouwd uit evenveel rode, blauwe en groene banen. ,,Bij optische kunst maken je ogen er iets anders van dan wat er eigenlijk is afgebeeld. In deze afbeelding bijvoorbeeld lijkt het blauw in deze hoek weg te vallen, maar dat doen je ogen. Er zit van alle kleuren evenveel in."

INTERNATIONALE PRIJS Na de tweedimensionale afbeeldingen begon Kuiper te experimenteren met de ruimtelijke vorm. Een van zijn eerste 3D-werken staat op tafel, opgebouwd uit geurblokjes van de drogist. ,,Die hadden toevallig precies de goede afmeting." Er volgden er veel meer, gemaakt door een gespecialiseerd 3D-printbedrijf. Daarna werd hij benieuwd of er een afbeelding overgebracht kon worden op een driedimensionaal object. Dat onderzocht hij samen met collega-kunstenaar Walt van Ballegooijen. Ze kwamen uit op een ruimtelijk object waarin vanuit verschillende hoeken de gezichten van Bach, Escher en Gödel te zien zijn. Dit werk leverde ze in 2016 een prijs op tijdens Bridges, de jaarlijkse internationale conferentie voor wiskundige kunst, dat jaar in het Finse Jyväskylä. ,,Daarna dachten we: zou het ook met vier gezichten kunnen? Dat leverde een object op met de gezichten van de vier Beatles." Daarmee won het duo vorige maand een prijs op een conferentie in Stockholm. Het Gödel-Escher-Bach-object is inmiddels aangekocht door het wiskundemuseum MoMath in New York. De mannen onderzoeken nu de mogelijkheden om soortgelijke werken in metaal te laten maken, zodat ze buiten geplaatst kunnen worden.

SCHAAKBORDEN Kuiper was jarenlang lid van Kijk Kunst in Bunnik, dat elk jaar in oktober een kunstroute voor het publiek organiseert. Hij is ook lid van Ars et Mathesis, een vereniging voor kunstenaars die wiskundige kunst maken. Via die weg kreeg Kuiper deze zomer een prachtige opdracht: het maken van een kunstwerk in een graanveld in Friesland, in het kader van Leeuwarden Friesland culturele hoofdstad van Europa. ,,Een van de leden, Henk Rusman, woont in Het Bildt. Hij bedacht een kunstproject aan de Oude Bildtdijk, de langste straat van Nederland. Acht kunstwerken in het graan als een ode aan M.C. Escher." Hans Kuiper stuurde een ontwerp in dat als één van de 8 werd geselecteerd. Het ontwerp, een afbeelding van twee schaakborden die met elkaar versmolten zijn, mocht worden overgebracht op een graanveld. Zo groot als twee voetbalvelden!

MAAIERS Op een zaterdagochtend in juni toog een bont gezelschap van familieleden en vrienden, gewapend met maaiers en snoeischaren, naar het tarweveld van akkerbouwer Dirk Swart aan de Oude Bildtdijk. De paaltjes voor het kunstwerk waren al geplaatst toen de tarwe nog maar 5 centimeter hoog was. Met touwen werden de te maaien vakken gemarkeerd. ,,Dat was wel spannend, fouten konden niet hersteld worden. Het ging bijna mis, maar de fout is op tijd hersteld."

REUZENRAD Vanaf de dijk waren de meeste kunstwerken te zien, maar dat van Kuiper en een andere kunstenaar lagen iets verder weg. Daarom zorgde de organisatie voor een reuzenrad. Met een bus bracht het Fries Museum dagelijks bezoekers naar de kunstwerken. Hans Kuiper: ,,De boeren vonden het ook erg leuk om mee te doen. Swart heeft mijn kunstwerk later voortdurend bijgewerkt om het netjes te houden. Inmiddels is de tarwe geoogst en bestaat het kunstwerk niet meer." Zelf huurde hij een vliegtuigje om over alle 8 kunstwerken te vliegen. ,,Het was heel bijzonder om mee te maken en erg leuk om te doen."

Meer kunst van Hans Kuiper is te vinden op http://web.inter.nl.net/hcc/Hans.Kuiper. In de Volkskrant verscheen op 21 juni een artikel over het graanveldproject, geschreven door zoon Rik Kuiper. Op YouTube zijn filmpjes te vinden over het Escherproject, onder andere door Omrop Fryslân.

Hans Kuiper met het object met de drie gezichten. Het gezicht van Bach is nog net te zien.
Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie