Angstige momenten

WERKHOVEN Theo van den Boogaard (90) groeide op in Werkhoven. Hij was 17 jaar toen Nederland bevrijd werd en kan zich nog veel herinneren. Theo is gezegend met een goed geheugen. Hij is bezig met het opschrijven van oorlogsverhalen en al schrijvende komen de verhalen naar boven.

Johan van Impelen en Margriet Hunse

COLONNES Een week na de bevrijding hoorde het gezin Van den Boogaard in de verte tanks aankomen. Theo woonde aan de Achterdijk B37 (nu de Hollende Wagenweg), en rende naar de Bovenbuurt (nu Leemkolkweg). Vanuit de richting Cothen naderden jeeps, motoren en vrachtwagens. "Er waren Shermantanks bij, heel grote Centuriontanks en Carriers, dat waren kleinere, licht bepantserde rupsvoertuigen. De colonnes bleven niet in Werkhoven maar reden zonder te stoppen door richting Odijk. De hele dag door kwamen er nieuwe groepen voorbij. De Amerikanen en Canadezen gooiden kauwgum en sigaretten naar de mensen op straat. De zware militaire voertuigen trokken de weg helemaal kapot met hun rupsbanden. Ik zie het nog voor me, het was in de haakse bocht in de Herenstraat waar nu de firma Gebroeders van Impelen zit. En een lawaai dat het maakte! De volgende dag kwamen er nog meer voertuigen langs, die wel tijd hadden voor een praatje of een foto."

HUISZOEKING Het gezin Van den Boogaard maakte in de oorlog angstige momenten mee. Theo: "Op een avond werd er op de deur en luiken gebonkt. Mijn vader deed open, er stonden twee mannen in Duitse uniformen. Zij waren bewapend en zochten parachutisten, na huiszoeking niets gevonden. Drie of vier weken later, weer gebonk op de deur. Stonden daar weer dezelfde mannen, ook nu met automatische wapens in de hand. Moeder moest met haar negen kinderen in de keuken tegen de muur gaan staan terwijl een van de soldaten bij hen bleef. Vader moest met de andere mee de trap op naar de zolder, zogenaamd op huiszoeking naar die vermiste parachutisten, maar hij liep recht op het rookhok af. Vader moest het spek, worst en de ham in een zak doen. Hij liep voor de Duitser de trap af met de zak op zijn rug en zette deze buiten neer. We mochten niet kijken terwijl de mannen weggingen. Vermoedelijk waren het geen Duitsers, maar ik weet dat niet zeker. Vanaf dat moment ging het hek aan de weg met de ketting op slot en we deden voor geen mens meer open."

BOOMGAARD Tijdens een van de laatste oorlogsweken kreeg de familie Van den Boogaard Duitsers over de vloer. Theo vertelt dat de militairen met een kanon op rupsbanden de boomgaard in wilden rijden maar dat ze de draai niet konden maken, er lag een greppel voor. Er werden een aantal omgezaagde wilgenbomen opgehaald bij klompenmaker Jan Hijman en in de greppel gelegd. Zo konden ze de draai maken. Ze reden ze het erf op nadat het sierhek plat was gereden. Het hek voor de pruimenboomgaard moest het ook ontgelden. Het kanon werd in de boomgaard geplaatst. Ze zaagden een paar bloeiende bomen om en gebruikten die als camouflage. Ook bij Jan Bos (Sprokkelenburg) en Toon Verkerk (Sterkwijk) werd zo'n kanon opgesteld.

GEVORDERD Het achterhuis werd gevorderd voor de opslag van munitie. Ook het voorhuis werd gevorderd, bestemd voor onder andere de officier, die sliep in de 'beste kamer'. Ze gebruikten alle kaasplanken om kribben te maken als slaapplaats voor de soldaten. "We hadden ook nog evacuees uit Milsbeek in huis, die sliepen bij de kinderen op zolder. Verder mochten we alleen in de keuken, kaaskamer en kelder komen, dus we waren min of meer gevangen in ons eigen huis. Voordat de militairen wilden gaan schieten met het kanon, moesten wij het huis uit. We liepen ons land op richting 't Goy. Het kanon heeft er vier dagen gestaan en er is drie keer mee geschoten."

CAMOUFLEREN "Er kwamen nog meer militairen, mannen van de Luftwaffe. Die mochten van de Wehrmacht niet in het huis want het was haat en nijd tussen die twee. Ze bivakkeerden op de hooizolder boven het achterhuis. Er werden mitrailleursnesten opgesteld in de kersenboomgaard, maar die zijn nooit gebruikt. Na een dag of zes zijn ze weer vertrokken en gaven ons het advies om met mest de sporen van het kanon te camoufleren, zodat we niet gebombardeerd zouden worden door de Amerikanen. Gelukkig is er niks gebeurd."